Tên di sản : Địa điểm lễ xuất quân TNXP tập trung (N21) thời chống Mỹ
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : 415/QĐ - UBND
Giới thiệu
Cảnh quan di tích:
Địa điểm diễn ra Lễ xuất quân Thanh niên xung phong tập trung (N21) thời chống Mỹ toạ lạc ngay vị trí trung tâm phường Quảng Thắng, nơi có con đường liên thôn đi qua, nối liền với khu thương mại và bệnh viện sầm uất của thành phố Thanh Hoá. Tại vùng đất này còn gắn liền với các di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh được xếp hạng là Đền thờ Đông Hải Đại vương Nguyễn Phục, Đền thờ Khai quốc Công thần Thái sư Định Quốc Công Đỗ Đại (thế kỷ XV), Nhà thờ họ Lê Hữu. Xung quanh còn có những di tích lịch sử văn hoá và thắng cảnh nổi tiếng như: Thái miếu nhà Hậu Lê, miếu Hội đồng ở Bố Vệ, chùa Đại Bi, chùa Lai, di tích danh thắng núi Kỳ Lân, núi Long, núi Ngọc Nữ ở Mật Sơn và nhiều các miếu, phủ khác...Lại có dòng sông nhà Lê chảy ở phía bắc qua địa phận 4 làng, để đến đầu thời Nguyễn, Vệ Yên trở thành vùng ven của tỉnh lỵ Thanh Hoá với vị trí giao điểm của sông nhà Lê với Quốc lộ 1A (làm từ thời Pháp thuộc) đã tạo điều kiện thuận lợi về giao thông thuỷ bộ, cho phát triển kinh tế nông nghiệp, thương mại và dịch vụ. Cảnh quan đó đã tạo cho vùng đất phía Bắc thành phố Thanh Hóa có một địa điểm lịch sử cách mạng và kháng chiến có ý nghĩa lịch sử to lớn.
Quy mô cấu trúc cũ của di tích:
Địa điểm lễ xuất quân Thanh niên xung phong thời kỳ chống Mỹ trước đây là Sân kho Hợp tác xã thôn Vệ Yên, xã Quảng Thắng, huyện Quảng Xương nay là khu vực chợ tạm và một số nhà dân nằm trên diện tích của sân kho trước đây. Theo các đồng chí Lãnh đạo phương Quảng Thắng cũng như nhân dân ở đây cho biết: Trước đây, thôn Vệ Yên có 5 sân kho hợp tác xã, sau một thời gian biến thiên của lịch sử 4/5 sân kho này đã chia đất cho dân ở. Hiện nay chỉ còn lại 01 phần địa điểm sân kho của hợp tác xã thôn Vệ Yên trước đây (nằm thửa đất số 326/226,5m2) cạnh di tích lịch sử đền thờ Nguyễn Phúc đã được xếp hạng cấp Tỉnh. Địa điểm lễ xuất quân Thanh niên xung phong tập trung (N21) thời kỳ chống Mỹ hiện nay chỉ còn đất đai. Do ở trong khu dân cư nên chính quyền đ���a phương đã để nhân dân họp chợ tạm trong lúc chưa có điều kiện để xây dựng các công trình văn hóa, nhà tưởng niệm...
Toàn bộ khuôn viên di tích nằm trên diện tích đất đai là 226,5m2, thuộc thửa đất số 326, tờ bản đồ số 03 - Bản đồ địa chính phường Quảng Thắng, duyệt năm 1994. Phía đông giáp đường Đỗ Đại, phía nam giáp đường đi, phía tây và phía bắc giáp khu vực dân cư của phường.
Ngày 10/5/2016, Hội cựu Thanh niên xung phong tỉnh Thanh Hóa đã có Công văn số 96/HCTNXP-TH gửi Thường trực Tỉnh ủy Thanh Hóa và Thường Trực Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa về việc xây dựng công trình bia lưu niệm Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước N21 tại khuôn viên cây xanh mặt bằng số 5226 phường Quảng Thắng, thành phố Thanh Hóa (kèm theo báo cáo dự án).
Ngày 24/6/2016, Văn phòng Tỉnh ủy Thanh Hóa đã có Công văn số 717CV/VPTU đồng ý chủ trương xây dựng công trình Bia tưởng niệm Đội Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước Thanh Hóa (N21), gồm các nội dung như sau:
Tên công trình: Bia lưu niệm Đội Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước Thanh Hóa (N21).
Địa điểm xây dựng: Tại Sân kho Hợp tác xã Vệ Yên - Nơi tổ chức Lễ xuất quân vào ngày 25/5/1965 (nay là phường Quảng Thắng, thành phố Thanh Hóa).
Nguồn vốn đầu tư: từ nguồn vốn xã hội hóa là chính và nguồn ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần.
Giao Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy phối hợp với Hội cựu Thanh niên xung phong tỉnh và các đơn vị liên quan lựa chọn phương án thiết kế công trình bia lưu niệm và thẩm định nội dung ghi trên bia, bảo đảm chất lượng, thẩm mỹ và ý nghĩa của lịch sử công trình.
Cùng với triển khai xây dựng công trình Bia lưu niệm Đội Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước Thanh Hóa (N21), giao Hội cựu Thanh niên xung phong tỉnh Thanh Hóa tiến hành khảo sát địa điểm và đề xuất phương án xây dựng một khu tưởng niệm mới nhằm tri ân toàn thể lực lượng Thanh niên xung phong Thanh Hóa, xứng tầm với những công lao đóng góp to lớn của các thế hệ Thanh niên xung phong tỉnh nhà trong các cuộc kháng chiến của dân tộc, góp phần giáo dục truyền thống anh hùng, bồi đắp đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” cho các thế hệ mai sau.